Qatar World Cup 2022 – Tranh Cãi Về Quyền Đăng Cai

Khi Qatar chính thức được xướng tên là quốc gia đăng cai World Cup 2022 vào năm 2010, cả thế giới bóng đá đã bất ngờ. Lần đầu tiên, một giải đấu lớn nhất hành tinh lại được tổ chức tại Trung Đông – vùng đất chưa từng có di sản bóng đá nổi bật. Tuy nhiên, ngay từ giây phút đó, những tranh cãi chưa bao giờ lắng xuống. Cùng Socolive khám phá qua bài viết sau nhé!

Cuộc đua giành quyền đăng cai – Hậu trường đầy nghi vấn

World Cup 2022 từng là cuộc cạnh tranh giữa các quốc gia lớn: Mỹ, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Qatar. Về mặt truyền thống và cơ sở hạ tầng, Qatar bị đánh giá thấp hơn đáng kể. Nhưng cuối cùng, quốc gia nhỏ bé này lại giành chiến thắng gây sốc.

Cáo buộc hối lộ

Ngay sau khi FIFA công bố kết quả chủ nhà đăng cai World Cup 2022, hàng loạt nghi vấn xuất hiện:

• Báo chí châu Âu, đặc biệt là The Sunday Times và Der Spiegel, tung ra các tài liệu cho rằng Qatar đã chi hàng triệu USD để vận động hành lang.

• Một cuộc điều tra nội bộ của FIFA năm 2014, gọi là Báo cáo Garcia, tuyên bố không tìm thấy “bằng chứng trực tiếp”, nhưng nhiều nhân vật bị phát hiện vi phạm đạo đức nghiêm trọng.

Nhân vật bị nghi ngờ:

• Mohammed bin Hammam – cựu Chủ tịch AFC người Qatar, bị cấm hoạt động bóng đá trọn đời vì “hối lộ và thao túng bầu cử”.

• Sepp Blatter, cựu Chủ tịch FIFA – sau này thừa nhận: “Qatar là một sai lầm”.

Thời tiết và lịch thi đấu: Một thách thức phi truyền thống

Với nền nhiệt trung bình mùa hè lên đến 45 độ C, việc tổ chức World Cup 2022 vào tháng 6-7 tại Qatar là gần như bất khả thi. Kết quả là FIFA buộc phải điều chỉnh lịch:

• Lần đầu tiên trong lịch sử, World Cup tổ chức vào mùa đông (tháng 11 – 12).

• Điều này khiến lịch thi đấu của các giải VĐQG châu Âu bị đảo lộn nghiêm trọng.

• Các câu lạc bộ lớn phàn nàn về rủi ro chấn thương cầu thủ, thời gian phục hồi và ảnh hưởng đến doanh thu.

Điều kiện lao động: Vết nhơ nhân quyền

Hệ thống “Kafala” gây phẫn nộ

• Qatar dựa vào hàng trăm nghìn lao động nhập cư, chủ yếu đến từ Nepal, Ấn Độ, Bangladesh, Pakistan và Philippines.

• Hệ thống “kafala” cho phép nhà tuyển dụng giữ hộ chiếu, giam lương và hạn chế quyền đi lại của lao động.

Thống kê gây sốc:

• Tờ The Guardian năm 2021 đưa tin: hơn 6.500 công nhân nhập cư tử vong tại Qatar kể từ khi nước này được trao quyền đăng cai World Cup 2022.

• Các tổ chức như Amnesty International và Human Rights Watch liên tục lên án tình trạng bóc lột sức lao động, điều kiện làm việc khắc nghiệt và thiếu an toàn.

Văn hóa – xã hội: Xung đột với giá trị toàn cầu

World Cup là lễ hội toàn cầu, tôn vinh sự đa dạng. Nhưng tại World Cup 2022 Qatar, nhiều giá trị văn hóa phương Tây bị “kiểm soát” nghiêm ngặt:

• Đồng tính luyến ái là bất hợp pháp tại Qatar. Nhiều người lo ngại về quyền của cộng đồng LGBTQ+ khi tham dự World Cup 2022.

• Các CĐV bị hạn chế về trang phục, hành vi nơi công cộng và thậm chí là cả việc uống rượu tại sân vận động.

• Việc kiểm duyệt truyền thông và hạn chế tự do báo chí khiến các tổ chức quốc tế e ngại.

Tác động kinh tế – địa chính trị của World Cup 2022

Dù gây tranh cãi, không thể phủ nhận Qatar đã tận dụng World Cup như một đòn bẩy chiến lược:

Về kinh tế:

• Qatar đã chi khoảng 220 tỷ USD, biến World Cup 2022 trở thành kỳ World Cup đắt nhất lịch sử.

• Hệ thống metro, khách sạn, sân vận động, cơ sở hạ tầng hiện đại hóa toàn diện.

Về chính trị:

• World Cup 2022 giúp Qatar tái định vị hình ảnh toàn cầu, thoát khỏi hình ảnh “quốc gia dầu mỏ nhỏ bé”.

• Là công cụ mềm để nâng cao vị thế Trung Đông trên bản đồ thể thao và ngoại giao thế giới.

• Dẫu vậy, các quốc gia vùng Vịnh khác như Ả Rập Saudi và UAE từng phản đối gay gắt Qatar, dẫn tới cuộc khủng hoảng ngoại giao vùng Vịnh 2017.

Giải đấu vẫn thành công – Một sự thật nghịch lý?

Mặc cho các lùm xùm, Qatar World Cup 2022 vẫn ghi dấu ấn với:

• Sự bất ngờ của các đội châu Á và châu Phi: Nhật Bản, Morocco, Ả Rập Saudi gây chấn động.

• Một trong những trận chung kết hay nhất lịch sử giữa Argentina và Pháp.

• Sự chia tay đẹp của Lionel Messi, người giành chức vô địch thế giới ở tuổi 35.

=> Vậy, liệu những tranh cãi có còn quan trọng khi người hâm mộ mãn nhãn?

Kết luận: Tranh cãi chưa bao giờ kết thúc

Qatar World Cup 2022 là một ví dụ điển hình cho sự giao thoa giữa thể thao, chính trị, kinh tế và nhân quyền. Nó cho thấy rằng:

• Quyền đăng cai không chỉ là bóng đá, mà là một cuộc chơi quyền lực.

• Các giá trị toàn cầu cần được bảo vệ, ngay cả khi bóng đá “hạ cánh” tại những nền văn hóa khác biệt.

• FIFA cần minh bạch hơn trong các quyết định tổ chức để duy trì niềm tin của người hâm mộ.

Dù thành công về mặt tổ chức và chuyên môn, World Cup 2022 tại Qatar vẫn sẽ mãi là một trong những kỳ World Cup gây tranh cãi nhất lịch sử.